Brief Lokaal Belang inzake legal opinion windmolens

Geacht college, geachte raad, 
 
Wij hebben kennisgenomen van het schrijven van advocaat Lam (advocaat namens de gemeente Barneveld) inzake legal opinion windmolens en willen graag onze mening hierover met u delen. 

Voor Lokaal Belang is duidelijkheid zeer belangrijk. Alleen op basis van duidelijkheid kan een gemeenteraad een goed onderbouwde beslissing nemen. Dat is ook een verantwoordelijkheid en plicht van een gemeenteraad. Een beslissing die invloed heeft op de samenleving. Voorthuizen verdient een helder en duidelijk antwoord op die wezenlijke vraag: “Op welke wijze worden windmolens op Zeumeren zo goed mogelijk voorkomen?”

Lokaal Belang hecht grote waarde aan het nakomen van de toezegging van het college op 9 oktober jl:

1. Het verkrijgen van juridische duidelijkheid.  
2. Tot en met het moment dat de raad de juridische duidelijkheid besproken is, zal het planMER niet verstuurd worden naar de commissie MER (oftewel, het planMER blijft ‘in de koelkast).

In eerder schrijven (26 en 28 november 2019) aan de agendacommissie en de fractievoorzitters hebben wij reeds uiteengezet hoe wij tegen deze kwestie aankijken. Kortheidshalve verwijzen wij daarnaar.  

Wij hebben de analyse van advocaat Lam als reactie op de legal opinion van advocaat Veltman nauwkeurig bestudeerd en komen tot de volgende analyse: 

Op pagina 1 ‘herhaalt’ advocaat Lam de twee stellingen waarop de de legal opinion van Veltman zou zijn gebaseerd. Maar helaas gaat het hier al mis want advocaat Lam verandert stelling 1 aanzienlijk door weg te laten dat het in de NRD / MER uitzonderen van de locatie Zeumeren moet gebeuren op grond van de gebiedsvisie Zeumeren. Immers, dat Zeumeren op grond van geldende regels inzake geluid en slagschaduw fysiek een ‘geschikte’ locatie is, weten we al van de eerdere poging om daar windturbines neer te zetten. En de beste kans om Zeumeren te ontzien is gelegen in argumenten van goede ruimtelijke ordening ontleend aan de gebiedsvisie. Door in de NRD en in de beantwoording van een zienswijze afstand te nemen van de gebiedsvisie, wordt de kans groter dat er windturbines in Zeumeren komen; althans zo luidt stelling 1. 

Ook stelling twee - een weergave van het standpunt van het college - formuleert Lam anders door selectief te knippen in een zin van stelling 2.
Veltman verwoordt het standpunt van het college onder anderen als volgt: “Als op basis van de onderzoeksbevindingen een keuze wordt gemaakt voor een of meer voorkeurslocaties en Zeumeren daar niet toe behoort, is daarmee de kous af.”
Lam maakt daarvan: “… in het geval Zeumeren in het plan MER niet tot de voorkeurslocaties behoort, dan is daarmee de kous af”. De rest laat hij weg. Met het begrip ‘voorkeurslocaties’ bedoelt Lam echter locaties die volgens de regels inzake geluid en salgschaduw geschikt zijn en als de locatie Zeumeren in die zin niet geschikt is, dan is inderdaad de kous af. Een open deur! Maar dat was niet de stelling van het college. Hun stelling was (30 januari 2019) - werd in de raad van 9 oktober overigens door college ontkend- nu juist dat het beter/effectiever was als de raad na het MER onderzoek Zeumeren gemotiveerd uitsloot. En daaraan hebben een aantal partijen gerefereerd toen zij ‘VOOR’ stemden.

Over ‘het vereiste van goede ruimtelijke ordening’ schrijft Veltman kort samengevat dat uit jurisprudentie blijkt, dat als de wettelijke normen voor slagschaduw en geluid maar kunnen worden nageleefd, eventueel met behulp van wat aanpassingen, er in beginsel ook geen sprake is van strijd met ‘het vereiste van goede ruimtelijke ordening’. En dat door het werken met gemiddelde geluidsnormen op jaarbasis i.p.v. afstandsnormen, altijd wel kan worden voldaan aan die normen (want de windmolens staan ook nog wel eens stil dus mogen ze, als ze draaien, - wettelijk toegestaan - een enorme herrie maken).
Dit wordt door Lam niet tegengesproken of hij gaat er niet op in. Hij probeert de uitspraak van Veltman te relativeren door te stellen dat de gebruikelijke voorafgaande onderzoeken bij windparken de reden zijn dat de Raad van State steeds tot de conclusie komt dat een windpark voldoet aan de wettelijke eisen. Maar dat is natuurlijk een cirkelredenering. Want die MER-onderzoeken hanteren dezelfde ‘wettelijke eisen’ inzake ‘vereiste van goede ruimtelijke ordening’ als de Raad van State. En dat doet dus niet af aan de bovenstaande conclusie van Veltman. Lokaal Belang vindt het zeer belangrijk dat Veltman op dit punt niet wordt tegengesproken. Want dit is inzake windmolens één van de grote problemen waardoor grote groepen mensen ernstige overlast ervaren.

De juistheid van de stellingen:
Alleen al omdat Lam/college uitgaat van andere stellingen krijg je een appels en peren verhaal en andere conclusies. Toch probeert Lokaal Belang hier een analyse te geven van de twee legal opinions.  
 
Lam stelt enerzijds dat hetgeen Veltman zegt over de stelling van de gemeente juist is, maar vindt dat niet relevant omdat de raad nu eenmaal heeft besloten het hele grondgebied te onderzoeken zonder Zeumeren uit te sluiten.  
Anderzijds geeft hij het college gelijk door te stellen dat als Zeumeren niet als voorkeurslocatie uit het MER onderzoek komt, de kans klein is dat de provincie daar dan toch een windmolenpark mogelijk maakt. Maar ja, dat zegt niks omdat Lam met ‘voorkeurslocatie’ een locatie bedoelt die voldoet aan de wettelijke regels inzake geluid en slagschaduw (zie hierboven over het veranderen van de stellingen).  
Ervan uitgaande dat een meerderheid van de raad geen windmolens op Zeumeren wil, moet de vraag zijn hoe je de kans daarop zo klein mogelijk maakt en hoe de gebiedsvisie hierin een rol kan spelen. Maar daar gaat Lam dus niet op in.

T.a.v. de conclusie van Veltman dat de provincie desgevraagd zal meewerken aan een PIP -gesteld de locatie voldoet aan de wettelijke regels - zegt hij enerzijds dat “die conclusie te snel wordt getrokken” en anderzijds dat een PIP niet is uitgesloten en, afhankelijk van de locatie, zelfs voor de hand ligt.  Een volkomen onbegrijpelijk stukje. Is Lam het er nou mee eens of niet? In ieder geval wordt ook deze stelling van Veltman niet gemotiveerd weersproken. 

Onder het kopje conclusie staat dat Lam de conclusie van Veltman ‘niet kan volgen’. Maar dat wordt door zijn legal opinion inhoudelijk niet onderbouwd. Vervolgens geeft hij als reden voor zijn conclusie:

Stelling 1: deze stelling kan niet aan de orde zijn omdat de raad opdracht heeft gegeven het hele grondgebied te onderzoeken op de mogelijkheid om windmolens te plaatsen.

• Maar ter discussie staat nu juist of de raad dat op basis van de juiste informatie heeft besloten en dus kan het besluit van de raad hier niet als argument dienen.

Stelling 2: het niet betrekken van Zeumeren is geen optie (zie besluit van de raad) en bij gebleken ongeschiktheid van Zeumeren in het MER onderzoek is de kans groter om daar een windpark te voorkomen.

• Zie hierboven het geel gearceerde gedeelte. Zeumeren is naar alle waarschijnlijkheid een volgens de wet geschikte locatie (=voorkeurslocatie in dit document). En als je daar windmolens wilt voorkomen is dus de vraag hoe je dat het beste kunt doen. Volgens het actiecomité en Veltman door Zeumeren met een beroep op de geldende gebiedsvisie uit te zonderen van het MER onderzoek. Daarmee geef je als raad aan dat je die gebiedsvisie nog steeds erg belangrijk vindt. Maar door de stellingen te veranderen voorkomt Lam dat hij in deze legal opinion op deze vraag in moet gaan.

Kortom, wij achten de reactie van advocaat Lam weliswaar op enkele punten interessant, maar deze is helaas niet volledig en duidelijk. En juist die volledigheid en duidelijkheid is voor de gehele samenleving, met Voorthuizen in het bijzonder, erg belangrijk. Hoe kijkt u daar zelf tegen aan? 

Wij verzoeken een spoedige en openbare bespreking van de beide juridische stukken bijvoorbeeld in de tweede week van januari 2020. 
 

Vriendelijke groeten, 

Fractie Lokaal Belang 

 

Zie ook artikel Barneveldse Krant 10-12-2019: 'Juridisch getouwtrek over windmolens Zeumeren maakt situatie niet duidelijker'