Energiebeleid in regio Barneveld moet beter, gezonder en ambitieuzer
Bijdrage Lokaal Belang over RES - 23 september 2020
Voorzitter,
In ons verkiezingsprogramma en in de jaren daarna heeft LB veel werk gemaakt van de energietransitie. Vele uren hard werken zitten er in kennisvergaring, onderzoek naar en bezoeken aan bedrijven, gemeenten en projecten. Zo hebben wij gepleit voor het opwekken van energie met grootschalige zonne-energie projecten, 2 mono mestvergisters want we hebben mest in overvloed in onze gemeente en natuurlijk ons geloof in geothermie. Daar waar 3 jaar geleden nog vol ongeloof en scepsis gereageerd werd op de LB plannen rondom geothermie, zien wij nu dat er voor het eerst in Nederland toestemming verleend is om in de regio Amersfoort, bij onze burgen, op zeer grote schaal aardwarmte op een diepte van 5 km te winnen. Fantastisch!
Motie geen houtige biomassacentrale in regio Barneveld vanwege gezondheidsrisico's
Als eerste, zoals al eerder aangekondigd onze motie over houtige biomassacentrales. Het is u allen bekend hoe slecht houtige biomassacentrales voor de gezondheid zijn. Heel Nederland lijkt wel tegen en terecht! Houtige biomassa is niet klimaatneutraal en is slecht voor de gezondheid doordat:
- verbranden van biomassa twee keer zoveel CO2-uitstoot geeft als gas;
- de luchtkwaliteit te lijden heeft onder biomassacentrales door uitstoot van fijnstof, roet en stikstof;
- uit onderzoek negatieve gezondheidsgevolgen voor mensen met astma, COPD en hart en vaatziekten blijkt;
- de aanvoer van biomassa milieuvervuiling veroorzaakt door transportvoertuigen (schepen en vrachtwagens);
- het door nieuwe inzichten steeds duidelijker wordt dat biomassa geen bijdrage levert aan CO2-afname;
- omdat de groei van bomen het huidige tempo van verbranden decennialang niet kan compenseren en er dus per saldo meer CO2 in de lucht komt;
Houtige biomassacentrales moeten wij dus echt niet willen, niet voor ons, hier in de gemeente Barneveld, maar ook niet in onze regio.
Locatie windturbines al in de concept-RES
Voorzitter, Ik ben geboren en getogen in deze gemeente. Ik heb er veel zien veranderen. Veel is er verdwenen, maar wat is er gelukkig nog is overgebleven zijn de karakteristieke landschappen in ons buitengebied. Ik heb gisteren een mooie fietstocht gemaakt. Ik heb een aantal foto’s gemaakt met als uitgangspositie zicht op locatie 5 uit de RES, ten zuiden van de A1 bij Harselaar. Wanneer deze RES tot uitvoering wordt gebracht, staan hier binnen afzienbare tijd mega windmolens in het landschap.
Zo lezen wij dat…“De gesprekken zich de komende tijd richten MET NAME op het gebied ten zuiden van de A1, bij Harselaar. Mijn vraag aan de wethouder, waarom met zeemijl laarzen door het proces gaan. Wij zijn niet alleen verbaasd maar ook geïrriteerd dat het gebied ten zuiden van de A1 bij Harselaar met naam en toenaam als suggestie in deze concept RES is genoemd wordt. Gesprek en besluitvorming met de raad over deze specifieke locatie heeft nog niet eens plaatsgevonden. De dialogen over een locatiekeuze in aanloop naar de structuurvisie wind, oa de dorpentoeren, moeten nog beginnen. Het doet recht aan de wijze waarop wij in deze raadzaal al jaren omgaan met een juiste volgordelijkheid der dingen, om de locatie m.b.t. Harselaar als mogelijke locatie uit deze concept RES te schrappen. Daarvoor een amendement.
Bijdrage andere gemeenten minimaal; risico voor onze gemeente
Er valt iets bijzonders op in deze RES. Iedere RFV gemeente heeft een eigen bijdrage geleverd aan dit document. Onze wethouder had als enige een foto en een eigen tekst. En niet zonder reden denk ik. In deze concept RES spreken namelijk niet alle RFV gemeenten zich uit over hun ambities. Ik ga ze even met u langs.
-Ede, wind en zon
-Barneveld, wind en zon
-Wageningen wind en zon
-Nijkerk. maximaal 2 windmolens en zon
-Rhenen: zegt helemaal niets. in ieder geval geen zon op land
-Veenendaal . Geen wind en beperkt zon
-Scherpenzeel: noemt helemaal niets.
-Renswoude: geen wind bij ontbreken draagvlak en geen zon op land.
We hoeven elkaar niet voor de gek te houden, de ambities van Veenendaal, Scherpenzeel, Rhenen en Renswoude in deze concept RES zijn zeer vaag. Wij maken zijn bang dat de provincie straks tegen Barneveld zegt.: “Barneveld, u krijgt er nog een paar molentjes bij. Ze gaan er toch al komen en wij moeten als provincie echt aan onze opgave aan het rijk voldoen.” Voorzitter, wij maken ons daarover zorgen. Er zijn nog maar 8 maanden te gaan. Dan moet de RES 1.0 klaar zijn. En als het je als gemeente al niet lukt in een concept RES iets van je ambitie te tonen, dan houd ik mijn hart vast of dat in de resterende 32 weken wel gaat lukken. Hiervoor een motie.
Geothermie ontbreekt terwijl ontwikkelingen razendsnel gaan
Lokaal Belang vind het een gemiste kans dat geothermie minimale aandacht krijgt in de concept RES. Op pagina 25 in het rapport een paar regeltjes. In de tussentijd, groot en goed nieuws op 7 september jl. Op die dag verscheen er een rapport van Berenschot en EBN in samenwerking met TNO, over het verwarmen van een kwart van alle woningen en 28% van de industrie in Nederland. En dat gaat niet plaatsvinden ergens ver in de toekomst, maar is al realiteit in 2030. ENB is de club die ook onlangs in onze gemeente grootschalig onderzoek gedaan heeft naar aardwarmte. Ook groot nieuws uit de regio Amersfoort zoals genoemd in mijn inleiding. Daar is onlangs voor het eerst toestemming verleend om op zeer grote schaal aardwarmte op een diepte van 5 km te winnen. Met dit project worden 160.000 huishoudens en bedrijven in de regio Amersfoort ook rond 2030 op aardwarmte aangesloten.
Het zou geweldig zijn indien wij al voor 2030 over onze eerste warmtebron zouden kunnen beschikken en dat onze overtuiging dat geothermie een alternatief is voor mega-windmolens bewaarheid wordt. Alles wat hiervoor nodig is is geduld en het tot die tijd het opvoeren van ambities voor zonne-energie. Maar schijnbaar is dat geduld er niet. Ik vind het erg jammer om in deze RES een kokervisie te bespeuren waarbij de focus op wind zo allesoverheersend is dat andere mogelijkheden behalve zon minimale aandacht krijgen.
Dat vinden wij niet goed. Daarom een motie en de oproep aan onze wethouder om in de aanloop naar de RES 1.0 de toekomstige rol van geothermie de plek te geven die het verdiend.
Energiebesparing
Dat geldt dus ook voor energiebesparing. Want de opgave is enorm. 1,5 % energiebesparing per jaar. Maar ook met betrekking tot energiebesparing, de snelste manier om te komen tot aanzienlijke co2 reductie, ontdek ik ook geen visie, geen strategie.
Wanneer er net zoveel aandacht voor energiebesparing zou zijn in deze concept RES als voor wind en zon, dan konden er snel serieuze stappen gemaakt worden. Ook hier een motie.
Draagvlak
De RES gaat voor heel veel inwoners een enorme impact hebben op hun leefomgeving, terwijl hun invloed op het proces minimaal is. Tijdens de commissievergadering heb ik de wethouder gevraagd of burgerparticipatie in de aanloop naar de RES 1.0 voor haar topprioriteit heeft. Het antwoord dat kwam van een ambtenaar vond ik helaas niet overtuigend. Daarom een motie.
Tot slot:
In De Wilp is afgelopen donderdag de grootste zonneweide in de provincie Geldeland geopend.. 117.000 zonnepanelen op 38 hectare voormalige landbouwgrond. Goed voor 45 megawatt, goed voor 12.000 huishoudens. Ook aan de omwonenden is gedacht. Tien hectare is gereserveerd voor groenstroken , er is 4 km heg geplant en er lopen 600 schapen tussen de panelen, wat de biodiversiteit op de weide ten goede komt. Voorzitter, LB pleit in haar alternatieve energiemix voor 650K panelen op daken en 90 hectare zonneweides. Daarbij opgeteld 320TJ van een mono mestvergister, en windmolens zijn overbodig! Uiteraard gaan wij ons best doen om eea in de RES1.0 verwezenlijkt te krijgen.
Vorige week hoorden wij in deze commissievergadering in koor de LTO, CU en SGP ageren tegen zonneweides. Wees zuinig op landbouwgrond, zo is de lijn. Voorzitter, ik begrijp de weerstand niet zo goed want met zonne-energie kunnen grote stappen gemaakt worden. De impact van mega windturbines met meer dan 200 m op onze leefomgeving is vele, vele malen groter dan een aantal geconcentreerde zonneweides. Onze gemeente kent 9300 hectare landbouwgrond. Daarvan wil LB 90 hectare gebruiken voor zonneweides. Dat is minder dan minder dan 1%. Van het totaal. MINDER DAN 1% (Dubbelgebruik, plaatsten op hogere frames net zoals in Duitsland en andere zonneweides in ons land. Kunnen schapen onder weiden en gewassen worden geteeld).
Voorzitter, ik heb uit eigen ervaring gezien dat wethouder Dorrestijn er op gebrand is om het zonneladder project te doen slagen. Zowel de wethouder als ondergetekende hebben nog niet zo lang geleden zeer kritische omwonenden bezocht waarbij de totstandkoming van een mooi zonnepark dreigde te ontsporen. Mede dankzij de inzet van wethouder hopen wij met haar dat dit project doorgaat. Complimenten daarvoor wethouder.
Voorzitter, ik heb een vraag aan mij collega’s in dit dossier:
Ik heb maandag met de eigenaresse gesproken van dit mooie project, het grootste in Gelderland en wij gaan een bezoek brengen aan de familie Gooyker in De Wilp. Indien jullie zin hebben om met ons mee te gaan om dit unieke project te bezoeken, van harte welkom.
Dat geldt natuurlijk ook voor de wethouder van heel veel zonnepanelen, wethouder Dorrestijn.
Dank u wel.
Stemverklaring RES:
Het grote nieuws van vanavond is dat het college een op hout gestookte biomassacentrale niet meer uitsluit en voor Barneveld en de regio en het geen probleem vindt als een dergelijke centrale er komt! Lokaal Belang doet dat wel! Wij doen opnieuw een dringend oproep aan onze collega’s, neem jullie maatschappelijke verantwoording en steun deze belangrijke motie voor de gezondheid van onze burgers in de gemeente Barneveld en onze regio. Dat is ons aller verantwoordelijkheid.
Dank u wel
Jan Willem van den Born