H10 Cultuur
Cultuur is van grote meerwaarde voor onze samenleving. Cultuur verbindt inwoners en is van positieve invloed op de ontwikkeling van kinderen. Vele inwoners beleven dagelijks plezier aan het culturele aanbod in onze gemeente.
De gemeente Barneveld ondersteunt diverse culturele instellingen. Lokaal Belang vindt dit een goede zaak. Lokaal Belang vindt het belangrijk dat het geld dat daaraan besteed wordt, eerlijk en efficiënt wordt ingezet, want iedere instelling doet ertoe. Daarbij wordt ook de inzet van de culturele instellingen zelf verwacht. Het is waardevol cultuur te koesteren en door te blijven geven aan volgende generaties. Initiatieven die het cultureel erfgoed van de gemeente Barneveld versterken, stimuleert en onderschrijft Lokaal Belang van harte.
10.1 Cultuureducatie en cultuurbeleving
Het bijbrengen van culturele kennis in de gemeente Barneveld kan volgens Lokaal Belang niet vroeg genoeg beginnen. Dat scholen de gelegenheid hebben om hun onderwijs te verrijken met cultuuraanbod is iets wat Lokaal Belang van harte toejuicht. Lokaal Belang is verheugd dat dit initiatief breed is uitgerold en dat er gretig gebruik van wordt gemaakt. Daar waar uitbreiding mogelijk is, zal Lokaal Belang dat van harte ondersteunen.
Muziekonderwijs
Lokaal Belang erkent het belang van muziekonderwijs en waardeert de inzet van velen die zich hiervoor inzetten. Het plezier van het (samen) muziek maken is zeer waardevol. Ieders talent op het gebied van muziek moet daarom een plek kunnen krijgen als het gaat om muziekonderwijs. Lokaal Belang vindt het wenselijk dat voor alle dorpen van onze gemeente enig muziekonderwijs in de nabijheid van de woonomgeving mogelijk is. Dat er bijvoorbeeld nu sinds kort muziekonderwijs in De Wardborg in Garderen voor jong en oud mogelijk is, is geweldig. Lokaal Belang ziet graag dat de gemeente, in samenwerking met de Muziekschool én muziekverenigingen en betrokkenen uit de dorpen, zich verder inzet om (uitbreiding van) muziekonderwijs op locatie mogelijk te maken.
Bibliotheek
Belang van bibliotheken
De bibliotheek heeft een belangrijke plaats in onze gemeente. Niet alleen vanwege haar uitleenfunctie van boeken, maar ook vanwege haar sociale karakter. Lokaal Belang sluit de ogen niet voor de verdere digitalisering van de bibliotheken en ziet dit ook als een meerwaarde. Echter, niet zuiver en alleen ‘in plaats van’. Gezien het belang van lezen en aanpak van laaggeletterdheid (zie ook: Hoofdstuk 12, Onderwijs), acht Lokaal Belang het nodig dat de huidige vestigingen van de bibliotheek behouden blijven. Lokaal Belang wil verder dat de functie van het gebouw als plek voor sociale, culturele en educatieve bijeenkomsten, behouden blijft. De bibliotheek heeft een multifunctionele en dus belangrijke rol.
Bibliotheekfuncties in dorpen
Het is verder belangrijk dat in elke dorp een zekere vorm van bibliotheekvoorziening aanwezig is. Dit kan bijvoorbeeld in samenwerking met scholen worden vormgegeven. Echter, ook buiten schooltijd moet het voor volwassen en kinderen mogelijk zijn boeken te lenen. De gemeente heeft wat Lokaal Belang betreft een faciliterende en ondersteunende rol in het voorzien hierin. Gedacht kan worden aan samenwerkingen met dorpshuizen. Uiteraard is het van belang dat het voor betrokkenen haalbaar is. De bibliotheek in de Wardborg in Garderen is een goed voorbeeld hoe er een win-win situatie kan ontstaan voor de inwoners van het dorp. Graag zien wij hier en in andere dopen een zo volwaardig mogelijke bibliotheekfunctie ontstaan en zelfs uitgebreid worden. Daar heeft de overkoepelende bibliotheek een belangrijke rol in.
Schaffelaartheater
Lokaal Belang is groot voorstander van het behoud van het Schaffelaartheater in Barneveld, omdat deze van grote culturele waarde voor de inwoners en onze gemeente is. Velen genieten van het cultuuraanbod dat het theater biedt. Daarbij is het belangrijk dat de naam van het Schaffelaartheater blijft zoals die nu is. De naam is destijds namelijk met alle initiatiefnemers met veel zorg uitgekozen. Daarnaast is het een bekend begrip geworden bij gasten, artiesten en de samenleving als geheel en dat is waardevol. Tevens geeft de naam goed weer wat het is: een theater. Lokaal Belang ziet het Schaffelaartheater als een echt theater; het culturele hart van de gemeente Barneveld en niet als een veredeld verenigingsgebouw of zalenverhuurbedrijf. Lokaal Belang vindt dat met betrekking tot de financiële situatie gewerkt moet worden binnen de gegeven financiële kaders. De discussie over het Schaffelaartheater kent een lange en intensieve historie. Het is goed dat het Schaffelaartheater, enige jaren geleden, rust en duidelijkheid gekregen heeft over hun organisatie. Zij is in staat gebleken, samen met vele vrijwilligers die het theater een warm hart toedragen, zwarte cijfers te draaien. De commerciële verhuur is daarbij van grote en positieve invloed. Daarmee heeft het Schaffelaartheater een belangrijke en structurele plek in de gemeente Barneveld gekregen. De gemeente staat sinds de nieuwe organisatie van het Schaffelaartheater, enigszins op afstand. Het is wel van belang de goede contacten met het theater te onderhouden. Doorontwikkeling van ‘Cultuurplein 1.0’ is een goede zaak om hiermee de positie en het aanbod van het theater te versterken. Daarbij is het van belang zoveel mogelijk inwoners te betrekken zodat zoveel mogelijk mensen gemotiveerd worden gebruik te maken van het theater. Mochten zich situaties voordoen waarbij de positie van het Schaffelaartheater onder druk dreigt te komen te staan, wil Lokaal Belang dat de gemeente snel en adequaat communiceert en handelt naar onder andere de gemeenteraad. Het uitgangspunt voor Lokaal Belang is het behoud van het Schaffelaartheater. En, dat het Schaffelaartheater samen met alle medewerkers en vrijwilligers een belangrijke culturele functie kan blijven vervullen binnen onze gemeente. Dat was zo, dat is zo en dat blijft zo.
10.2 Cultureel erfgoed
Lokaal Belang wil in het kader van het cultureel erfgoed, dat de gemeente aandacht blijft houden voor het in stand houden van de in de gemeente aanwezige historische monumenten en karakteristieke plekken. Voorbeelden hiervan zijn oude karakteristieke panden in de verschillende dorpen, boerderijen, plekken van landschappelijke waarde en beeldbepalende dorpsgezichten en bomen. Er is in de afgelopen jaren veel te veel Cultureel Erfgoed verdwenen. Dit moet definitief een halt worden toegeroepen. Cultureel Erfgoed omvat vele vormen zoals cultureel erfgoed, historisch erfgoed, natuurlijk erfgoed. Deze brede kijk op dit begrip is van groot belang als het gaat om de kwaliteit van de samenleving. Dit is een kernwaarde van Lokaal Belang.
Erfgoedverordening en cultuurhistorisch besef
De Erfgoedverordening van 2016 geeft een kader aan waarbinnen de gemeente omgaat met haar Erfgoed. Echter, de gemeente kan ook op eigen initiatief en op basis van cultuurhistorisch besef, besluiten bepaalde ontwikkelingen als ongewenst te kwalificeren en deze niet door te zetten om missers zoals ‘Het Pastoriebos’ in Voorthuizen te voorkomen. De kwaliteit van de samenleving is ook gebaat bij de instandhouding van Cultureel Erfgoed. Daarvoor zou een Erfgoedverordening niet eens nodig hoeven zijn. De gemeente dient cultuurhistorisch besef diep te ervaren en door te laten klinken in concreet beleid en besluitvorming.
Floralia Voorthuizen staat sinds december 2021 op de Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van Unesco.
Instandhouding cultureel erfgoed
Er kunnen zich vraagstukken en ontwikkelingen voordoen waarbij de instandhouding van cultureel erfgoed in het geding is. Telkenmale moet de gemeente de houding hebben: Behoud, tenzij… Het kan niet zo zijn dat cultureel erfgoed kind van de rekening is terwijl er onvoldoende gekeken is naar alternatieven. Mochten die alternatieven aantoonbaar niet voorhanden zijn, dan moet overwogen worden de gewenste ontwikkeling die ten koste zou gaan van cultureel erfgoed, geen doorgang te laten vinden.
Monumentencommissie
De monumentcommissie is een commissie die zich inspant en zich hard maakt voor het behoud van monumenten en daarmee de historische waarde van de gemeente beschermt. De monumentencommissie is door de gemeente zelf in het leven geroepen. Juist daarom is het belangrijk hen op tijd te raadplegen, hun adviezen zeer serieus te nemen en deze op te volgen.
