Geacht College,

Op grond van artikel 42 van de organisatieverordening van de gemeenteraad stelt de fractie van Lokaal Belang onderstaande schriftelijke vragen aan het college. Aanleiding hiervoor is de recente gerechtelijke uitspraak over een inwoner van Barneveld die tientallen keren met zijn helikopter illegaal is geland op niet-aangewezen locaties, en ongeveer zestig keer zonder transponder heeft gevlogen. Deze vluchten vonden ook nog plaats zonder de vereiste ontheffingen.

Volgens het Openbaar Ministerie heeft deze piloot daarmee op ernstige wijze de veiligheid van het luchtruim in gevaar gebracht. De helikopter werd omschreven als een ‘spookhelikopter’, onzichtbaar op de radar en dus niet waarneembaar voor andere luchtverkeerdeelnemers. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), verantwoordelijk voor toezicht op naleving van luchtvaartregels, heeft al eerder opgetreden tegen deze overtredingen. De rechtbank heeft de persoon inmiddels veroordeeld: een geldboete, de maximale werkstraf van 240 uur en een tijdelijk vliegverbod (1).

Tegelijkertijd ligt er voor deze locatie, aan de rand van het Schaffelaarsebos, een vergunning van de provincie Gelderland voor een helikopterplatform, waarop maximaal 750 vluchten per jaar zouden mogen plaatsvinden (2). Deze vergunning is echter nog niet van kracht, omdat de gemeente Barneveld nog geen planologische medewerking heeft verleend. Naar ons weten is er nog geen omgevingsvergunning verleend en is de omgevingsvergunning aanvraag nog in behandeling. Zolang dit gemeentelijke proces niet is afgerond, is operationeel gebruik niet toegestaan. Des te opvallender is het dat deze locatie al langere tijd onderwerp is van zorgen en dat de betreffende piloot nu strafrechtelijk is veroordeeld voor structurele overtredingen.

Deze situatie heeft in het verleden al tot veel onrust geleid onder omwonenden, gebruikers van het Schaffelaarsebos en andere inwoners van Barneveld. Onze fractie heeft daarom meerdere keren schriftelijke vragen gesteld over de wenselijkheid van een helihaven op deze locatie, over de risico’s voor veiligheid en leefomgeving, en over de maatschappelijke impact van dergelijke ontwikkelingen. Naar onze mening zijn die zorgen vandaag de dag urgenter dan ooit.

Op 30 april 2025 is door de Inspectie Leefomgeving en Transport een Verklaring veilig gebruik luchtruim (VVGL) afgegeven voor Helikopterluchthaven Van de Steeg B.V., eveneens aan de Wesselseweg 23. Deze verklaring vormt een formele voorwaarde voor het in werking treden van de door de provincie vastgestelde luchthavenregeling. De VVGL is gebaseerd op technische en operationele gegevens die zijn aangeleverd door de provincie, en verklaart dat onder die uitgangspunten het gebruik van het luchtruim veilig is (3).

Belangrijk daarbij is dat de verklaring nadrukkelijk aangeeft dat gewijzigde omstandigheden, zoals nieuwe risico’s, ruimtelijke ontwikkelingen of incidenten, kunnen leiden tot directe intrekking van de verklaring.

Ook zijn de provincie en de exploitant verplicht om dergelijke omstandigheden te signaleren en te melden.

Daarnaast is er een verklaring van geen bezwaar onder voorwaarde door de burgemeester gegeven op basis van zijn positie in de gezag driehoek en na consultatie van de politie in relatie tot de openbare orde en veiligheid, dit op basis van een TUG-regeling (Zie: Raadsmemo helihaven d.d. 23-04-2024).

Voor Lokaal Belang zijn veiligheid, handhaving en bestuurlijke betrouwbaarheid leidende principes. Wij hechten aan transparantie, aan bescherming van onze natuur en leefomgeving, en aan het vertrouwen van inwoners in een zorgvuldig werkende overheid. Dit dossier raakt aan al deze uitgangspunten. Wij vinden het daarom noodzakelijk om deze kwestie opnieuw in samenhang te bespreken, met oog voor de belangen van inwoners, de werking van het vergunningenstelsel en de verantwoordelijkheden van zowel gemeente als provincie.

Wij stellen het college daarom de volgende vragen:

1. Bent u, net als Lokaal Belang, van mening dat het herhaaldelijk vliegen zonder transponder, het landen op plekken waar geen luchthaven is en zonder ontheffing – zoals vastgesteld door de rechter – de veiligheid van inwoners van de gemeente Barneveld en luchtverkeersdeelnemers ernstig in gevaar heeft gebracht?
2. Klopt het dat er nog geen sprake is van een onherroepelijke, permanente omgevingsvergunning voor Wesselseweg 23 in Barneveld voor een permanente helihaven?
3. Zo ja, klopt daarmee onze aanname dat de eerder verleende TUG-ontheffing het geldende beleid is voor de helihaven aan de Wesselseweg 23 in Barneveld? Indien dit niet het geval is: bent u het met ons eens dat de provincie deze structurele, permanente omgevingsvergunning op basis van deze veroordeling zou moeten heroverwegen?
4. Voor de afgifte van deze TUG-ontheffing heeft de burgemeester destijds een verklaring van geen bezwaar afgegeven in relatie tot de openbare orde en veiligheid. Bent u het met ons eens dat deze verklaring, gezien de ernstige omstandigheden en veroordeling door de rechter, onmiddellijk moet worden ingetrokken in het kader van de veiligheid van de inwoners van de gemeente Barneveld en de veiligheid van het luchtruim?
5. Bent u bereid hierover met de provincie in gesprek te gaan?
6. Bent u het met ons eens dat het onwenselijk is om gemeentelijke medewerking te verlenen aan een locatie waar de initiatiefnemer structureel regels heeft overtreden en inmiddels strafrechtelijk veroordeeld is?
7. Bent u bereid om, in het belang van de openbare orde, veiligheid en het vertrouwen van inwoners, de positieve grondhouding ten aanzien van planologische medewerking aan een permanente helihaven aan de Wesselseweg 23 opnieuw en kritisch te overwegen?
8. Indien er geen sprake is van een TUG-ontheffing én geen permanente omgevingsvergunning voor de helihaven aan de Wesselseweg 23: klopt het dan dat vliegen met een helikopter helemaal niet is toegestaan vanaf en naar deze locatie?
9. En als dit klopt: wie is er dan verantwoordelijk voor handhaving? En als dit de gemeente is, bent u dan bereid om direct te handhaven?
10. Klopt onze aanname dat het gebruik van de helikopterhaven juridisch niet is toegestaan zolang een VVGL niet meer actueel of geldig is? En bent u bereid dit actief te laten toetsen?
11. De VVGL is afgegeven op basis van informatie van de provincie. Bent u van mening dat een aanvullend gemeentelijk oordeel nodig is, zeker als er sprake is van nieuwe risico’s, maatschappelijke onrust of juridische uitspraken?
12. Welke rol speelt de gemeente op dit moment in het signaleren van gewijzigde omstandigheden zoals deze strafzaak? En hoe wordt geborgd dat deze informatie de juiste instanties (zoals ILT en het ministerie van IenW) tijdig bereikt?
13. Is bij het college bekend of het herhaaldelijk vliegen zonder transponder risico’s heeft opgeleverd voor militaire luchtvaart? En bent u bereid hierover contact op te nemen met Defensie?

Vriendelijke groet,

Namens de fractie van Lokaal Belang,
Nadeche van Veen

Barneveld, 11 juli 2025

Foto: andere locatie en helikopter, ter illustratie

(1) https://www.gld.nl/nieuws/8336798/barnevelder-met-prive-helihaven-vloog-illegaal-met-spookhelikopter

(2) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/prb-2024-2348.html

(3) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2025-12569-n1.html